 |
Η προσπάθεια για την αντιμετώπιση του προβλήματος της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών είναι μια βαθιά πολιτική διαδικασία που συνδέεται άμεσα με την πάλη για την κατάργηση του εκμεταλλευτικού συστήματος.
Στην παρούσα φάση, βασική προϋπόθεση για την καλύτερη αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι η σύνταξη ενός πλαισίου δράσεων που θα καθορίζει τις βασικές αρχές της αντιναρκωτικής πολιτικής στη χώρα μας.
Για λόγους που δεν είναι της ώρας να αναλύσουμε, αυτή η προσπάθεια έγινε πολλές φορές στο παρελθόν, με τη μορφή εθνικών σχεδίων δράσης. Αυτά τα σχέδια ποτέ δεν ολοκληρώθηκαν και στην καλύτερη περίπτωση κατέληξαν στα συρτάρια των εκάστοτε αρμόδιων υπουργών.
Η εξαγγελθείσα νέα προσπάθεια υλοποίησης ενός εθνικού σχεδίου δράσης, σηματοδοτείται από το πλαίσιο του τελευταίου νόμου για τα ναρκωτικά, όπου μέσα από μια «σούπα» θετικών και αρνητικών διατάξεων ανατράπηκαν βασικά δεδομένα της μέχρι σήμερα παροχής υπηρεσιών απεξάρτησης.
Στα πλαίσια της πολιτικής της ΕΕ, ιδιωτικοποιήθηκε η πρόληψη, θεραπεία, κοινωνική επανένταξη, έρευνα και αξιολόγηση. Ιατρικοποιήθηκε η εξάρτηση και απεξάρτηση, διαλύθηκαν οι δομές υποκατάστασης και χωρίς όρους, προδιαγραφές και προϋποθέσεις κατέληξαν στα ήδη επιβαρυμένα και αποδομημένα νοσοκομεία του λεγόμενου ΕΣΥ. Το δε μέλλον των υποβαθμισμένων κέντρων πρόληψης και των στεγνών θεραπευτικών προγραμμάτων υποθηκεύτηκε στο βωμό της διαχείρισης του προβλήματος, με ό,τι αυτό σημαίνει για την ελληνική κοινωνία και τα παιδιά της.
Το ΕΣΥΝ, δεκαετίες τώρα στο πλαίσιο του αντιναρκωτικού κινήματος, συμβάλλει με όσες δυνάμεις διαθέτει σε αυτήν τη μάχη. Ενα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η δράση της Πανελλαδικής Συντονιστικής Επιτροπής Φορέων κατά των ναρκωτικών. Χωρίς να αναφερθούμε αναλυτικά στη δράση της, θα υπενθυμίσουμε ότι στις 18 και 19 Μάη του 2007 πραγματοποίησε με μεγάλη επιτυχία την 1η Επιστημονική Διημερίδα με θέμα «Βασικοί Αξονες για τη Αντιναρκωτική Πολιτική στη Χώρα μας».
Τις διαδικασίες της διημερίδας παρακολούθησαν περισσότεροι από 400 σύνεδροι. Συμμετείχαν εργαζόμενοι από όλο το φάσμα των υπηρεσιών απεξάρτησης, πολιτικοί και υπηρεσιακοί παράγοντες, καλλιτέχνες, επιστήμονες, φοιτητές, εκπρόσωποι από το ευρύτερο κοινωνικό, λαϊκό και συνδικαλιστικό κίνημα, γονείς που βιώνουν το πρόβλημα των ναρκωτικών.
Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων στις 10 θεματικές ενότητες της διημερίδας, επικράτησε κλίμα ώριμου προβληματισμού και μαχητικότητας. Με βάση τις διεξοδικές εισηγήσεις των ομιλητών, αναλύθηκαν σε βάθος και πολύπλευρα όλες οι παράμετροι, που αφορούν τη διαμόρφωση μιας κεντρικής στρατηγικής για την αντιναρκωτική πολιτική στη χώρα.
Σήμερα, υπό το βάρος των επιδημικών διαστάσεων που έχει πάρει το πρόβλημα της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών, κρίνουμε σκόπιμο να υπενθυμίσουμε ορισμένα από τα πολύτιμα 56 σημεία των συμπερασμάτων της προαναφερόμενης διημερίδας και τα οποία είναι στη διάθεση κάθε ενδιαφερόμενου στην ηλεκτρονική διεύθυνση του ΕΣΥΝ (www.e-esyn.gr)
Να τονίσουμε επίσης, πως κάτι αντίστοιχο έχει γίνει για τον τομέα της πρωτογενούς πρόληψης. Το ΕΣΥΝ και ο Σύλλογος Ελλήνων Ολυμπιονικών κατέληξαν και έδωσαν στη δημοσιότητα «Χάρτα Πρωτογενούς Πρόληψης» που είχε την ίδια τύχη από την επίσημη πολιτεία και για την οποία θα επανέλθουμε σε επόμενο άρθρο.
Ορισμένα συμπεράσματα
Χρειάζεται κεντρικός σχεδιασμός, με ενιαία φιλοσοφία και αντίληψη που να διασφαλίζει το συντονισμό των δράσεων, την ορθή κατανομή των υπηρεσιών, αποτρέποντας τον κατακερματισμό, την αποσπασματικότητα και την έλλειψη προσλήψεων προσωπικού σε τόσα θεραπευτικά προγράμματα που έχει ανάγκη η χώρα. Να αναπτύσσει προγράμματα για ειδικές πληθυσμιακές ομάδες. Να αναδεικνύει και να υποστηρίζει θεσμικά, οικονομικά και επιστημονικά την πρωτογενή πρόληψη και ιδιαίτερα το ρόλο των κέντρων πρόληψης. Να διασφαλίζει ότι η αξιολόγηση όλων των παρεχόμενων υπηρεσιών θα είναι αντικειμενική και θα γίνεται από δημόσιο φορέα.
Η παροχή υπηρεσιών πρόληψης, θεραπείας, κοινωνικής επανένταξης, έρευνας και αξιολόγησης πρέπει να είναι αποκλειστικά δημόσια και δωρεάν.
Πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στο σχολείο, στους μαθητές, στους εκπαιδευτικούς, στην παρουσία ειδικών επιστημονικών ομάδων για την υποστήριξη των παιδιών που αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Το γνωστικό αντικείμενο της χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών πρέπει να ενταχθεί στα προγράμματα σπουδών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
Πρέπει, επίσης, να δοθεί έμφαση στον πολιτισμό και τον αθλητισμό, στην ερασιτεχνική πολιτιστική δημιουργία, στο λαϊκό πολιτισμό.
Η πολιτιστική δημιουργία πρέπει να προβάλλεται και να ενισχύεται, ώστε ο πολιτισμός, ο οποίος προωθεί τις αξίες της συλλογικότητας, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της δικαιοσύνης και της ειρήνης, να αποτελεί τρόπο ζωής για τους εργαζόμενους και για τη νεολαία.
Να στηριχθεί το μάθημα της Φυσικής Αγωγής στα σχολεία και να προωθούνται μέσω της άθλησης οι αξίες της συλλογικότητας, της ευγενούς άμιλλας και της αγωνιστικής στάσης ζωής. Να αυξηθούν οι δημόσιοι χώροι για δωρεάν άθληση και ο κεντρικός σχεδιασμός να περιλάβει το ντόπινγκ και την εμπορευματοποίηση του αθλητισμού.
Η νομοθεσία που αφορά στα ναρκωτικά πρέπει να διαπνέεται από πνεύμα αντιμετώπισης των αιτιών του προβλήματος και όχι από το πνεύμα απλής διαχείρισης και τιμωρίας. Να δίνει έμφαση στην πρόληψη, στη θεραπεία, στην κοινωνική επανένταξη και όχι στην καταστολή. Να καλυφθούν οι ελλείψεις σε δικαστές και να διασφαλιστούν οι προϋποθέσεις εξειδίκευσής τους σε υποθέσεις ναρκωτικών. Πρέπει να προβλέπονται αυστηρές ποινές για τους εμπόρους και η παροχή κατάλληλης βοήθειας για τους χρήστες.
Πρέπει να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν ειδικά προγράμματα για την καταπολέμηση της ανεργίας, την εξάλειψη της σχολικής διαρροής, την αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου των νέων, τη φροντίδα στα κακοποιημένα παιδιά, τη στήριξη της ελληνικής οικογένειας, την παρέμβαση σε καταστάσεις οικονομικής και πολιτιστικής φτώχειας.
Οποιαδήποτε προσπάθεια διαμόρφωσης μιας σωστής αντιναρκωτικής πολιτικής πρέπει να πάρει υπόψη της τις ιδιαιτερότητες που εμφανίζουν στην Ελλάδα και στις επιμέρους γεωγραφικές περιοχές, η εμπορία, η διακίνηση, η προσφορά, η ζήτηση και η χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών. Μέγιστο πρόβλημα σήμερα είναι η πολυτοξικομανία. Συνεπώς, η χρήση των υποκατάστατων, η οποία αντιμετωπίζει μόνο τα οπιοειδή, θα πρέπει να επανεξεταστεί ως προς τη φιλοσοφία και τη λειτουργικότητά της. Χορήγηση υποκατάστατων πρέπει να γίνεται μόνο με υψηλές προδιαγραφές και μόνο με ειδικές πληθυσμιακές ομάδες. Η υποκατάσταση απαιτεί συγκεκριμένες υποδομές, ειδικευμένο προσωπικό, ειδικές μονάδες. Πρέπει να εγκαταλειφθεί η προσπάθεια διακίνησης υποκατάστατων μέσω του ΕΣΥ.
Να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στα προγράμματα κοινωνικής επανένταξης και να προβλεφθούν θέσεις εργασίας για απεξαρτημένους στο δημόσιο τομέα με ειδική νομοθετική ρύθμιση.
Ιδιαίτερο βάρος πρέπει να δοθεί στο ρόλο των ΜΜΕ. Τα ΜΜΕ δεν πρέπει να προβάλλουν πρότυπα και αξίες που είναι φιλικές και να προωθούν τη χρήση ψυχοδραστικών ουσιών. Να προάγουν τη φιλοσοφία της ανάπτυξης σχέσεων των ανθρώπων μέσα σε ένα πραγματικό, φυσικό και κοινωνικό χώρο. Να ληφθούν αποτελεσματικά μέτρα, ώστε ο κυβερνοχώρος να μη μεταβάλλεται σε υποκατάστατο των πραγματικών ανθρώπινων σχέσεων.
Πρέπει να διασφαλιστεί η στήριξη και η ανάπτυξη ενός ευρύτερου αντιναρκωτικού κινήματος και η προβολή των θέσεών του. Ιδιαίτερα πρέπει να στηριχθούν οι δράσεις του κινήματος για την προαγωγή της πρωτογενούς πρόληψης.
Να στηριχτούν δράσεις που θα συνδέουν το αντιναρκωτικό κίνημα με το ευρύτερο μαζικό και νεολαιίστικο κίνημα.
Ηλίας ΜΙΧΑΛΑΡΕΑΣ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου